Data publikacji:
2023-03-29
Strona główna > Artykuł
80 lat po akcji pod Arsenałem. "Sztafeta Pokoleń" - reportaż Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej
Studio Reportażu i Dokumentu
Nad ranem, 23 marca 1943 roku o godzinie 4.30, do mieszkania Janka Bytnara "Rudego" weszło sześciu Niemców. Po rewizji zabrano Rudego i jego ojca na Pawiak.
Obchody 80. rocznicy akcji pod Arsenałemfot. A. Rokicki
"Sztafeta Pokoleń" - reportaż Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej
W piętnaście minut później rozpoczęto pierwsze przesłuchanie. Gestapowcy, przekonani, że zatrzymali jednego z głównych działaczy dywersji, chcieli jak najszybciej zdobyć adresy przełożonych i kolegów. Kiedy Rudy wyparł się wszystkiego, rozpoczęło się bicie.
26 marca 1943 r. u zbiegu ulic Długiej i Bielańskiej w Warszawie w pobliżu budynku Arsenału członkowie Grup Szturmowych Szarych Szeregów, pod dowództwem Stanisława Broniewskiego "Orszy", dokonali udanej akcji odbicia Rudego z rąk Gestapo.
Mija właśnie 80 lat od tych wydarzeń. Mokotowski Hufiec im. "Szarych Szeregów" wraz z innymi harcerzami i wojskiem dba o to, żeby czcić każdą rocznicę tej akcji i pielęgnować pamięć bohaterskich chłopaków z Szarych Szeregów. Ich braterstwa, przyjaźni i służby dla Polski. Młode pokolenie pokazuje, że patriotyzm i zaangażowanie społeczne realizuje we współczesnych im realiach.
***
W akcji pod Arsenałem poza Jankiem Bytnarem z rąk Gestapo udało się odbić 21 innych więźniów. Po stronie polskiej zaangażowanych było 28 osób. Dwóch akowców zostało ciężko rannych i wkrótce zmarło. Jeden z uczestników został schwytany i później rozstrzelany. Straty nieprzyjaciela wyniosły: 6 zabitych i 4 osoby ranne. Janek Bytnar, bestialsko skatowany przez Niemców, mimo uwolnienia i udzielonej pomocy medycznej, nie przeżył. Zmarł 30 marca 1943 roku. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.
W odwecie za akcję pod Arsenałem 27 marca 1943 roku na dziedzińcu Pawiaka rozstrzelano 140 więźniów.
***
Reportaż "Sztafeta Pokoleń" autorstwa Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej został wyemitowany we wtorek (28.03) o godz. 23.10 na antenie Jedynki.